سرطان پستان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پستان به طور غیرطبیعی و خارج از کنترل تکثیر می‌شوند و رشد می‌کنند. سرطان پستان شایع‌ترین انواع سرطان در زنان ایران است. در ایران، یک زن از هر هشت زن در طول زندگی خود احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شود.
سرطان پستان چگونه آغاز می‌شود؟
سرطان پستان زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های غیرطبیعی در بافت پستان خارج از کنترل طبیعی رشد کرده و تکثیر می‌شوند.
سلول‌های عادی در بدن ما از یک روند طبیعی پیروی می‌کنند: آنها رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند، و در صورت نیاز کپی‌هایی از خود را برای جایگزینی سلول‌های پیر یا غیرطبیعی ایجاد می‌کنند. در این چرخه، سلول‌های سالم هم سیگنال‌هایی برای رشد دریافت می‌کنند و هم در صورت آسیب‌دیدگی یا پیری سیگنال‌هایی نیز برای مرگ دریافت می‌کنند و به طور طبیعی جایگزین می‌شوند.
اما سلول‌های سرطانی که به دلیل اشتباه در ماده ژنتیکی (DNA) خود به وجود می‌آیند، مانند سلول‌های سالم طبق چرخه طبیعی عمل نمی‌کنند. این سلول‌های سرطانی نه تنها به طور غیر طبیعی زنده می‌مانند، بلکه بدون توجه به نیاز بدن به طور غیرطبیعی تقسیم و تکثیر نیز می‌شوند. این فرآیند منجر به تشکیل سلول‌های غیرطبیعی بیشتری می‌شود که در نهایت غده یا تومور را تشکیل می‌دهند.
تومور می‌تواند غیرسرطانی (خوش‌خیم) یا سرطانی (بدخیم) باشد. تومورهای غیرسرطانی از سلول‌هایی تشکیل شده‌اند که بسیار شبیه به سلول‌های طبیعی هستند، به آرامی رشد می‌کنند، به بافت‌های اطراف حمله نکرده و به قسمت‌های دیگر بدن نیز گسترش نمی‌یابند. اما تومورهای سرطانی، اگر کنترل نشوند، می‌توانند از تومور اصلی جدا شده و به سایر بافت‌ها و بخش‌های بدن گسترش یابند.
محل شروع سرطان پستان:
سرطان پستان می‌تواند در هر بخشی از بافت پستان آغاز شود اما اغلب در غدد تولید کننده شیر (که به آنها لوبول گفته می‌شود) یا در مجاری که شیر را از لوبول‌ها به نوک پستان می‌رسانند (که به آنها مجاری شیری گفته می‌شود) آغاز می‌شود. همچنین ممکن است سرطان پستان در بافت همبند چربی پستان و یا در نوک پستان شروع شود.
چگونه سرطان پستان در بدن گسترش می‌یابد؟
وقتی سلول‌های سرطانی پستان تکثیر می‌شوند، می‌توانند به بافت‌های سالم اطراف پستان حمله کرده و به غدد لنفاوی زیر بغل راه پیدا کنند. غدد لنفاوی (هایپرلینک به صفحه “آگاه شوید – غدد لنفاوی”)، اندام‌های کوچکی هستند که مواد خارجی را تصفیه و از بدن خارج می‌کنند. اگر سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی برسند، می‌توانند از طریق مایع لنف به سایر بخش‌های بدن منتقل شوند.
انواع مختلفی از سرطان پستان وجود دارد که بر اساس محل شروع سرطان، میزان گسترش آن و سایر ویژگی‌های تومور تعیین می‌شوند.
علائم و نشانه‌های سرطان پستان
وجود یک توده یکی از شایع‌ترین علائم و نشانه‌های سرطان پستان است. در کل علائم سرطان پستان متفاوت هستند و ممکن است شامل ورم، گودی پوست و درد در پستان یا نوک پستان نیز باشند. بسیاری از سرطان‌های پستان هیچ نشانه‌ای ندارند.
غربالگری و آزمایش سرطان پستان
بهترین راه مقابله با هر سرطانی منجمله سرطان پستان تشخیص زودهنگام سرطان پستان در آغاز بیماری می‌باشد. برای تشخیص سرطان پستان در آغاز بیماری و در سریع‌ترین زمان ممکن — به ویژه برای افرادی که هیچ علامتی ندارند — انجام معاینات منظم خودآزمایی پستان و انجام منظم ماموگرافی است. چندین سازمان پزشکی در ایالات متحده توصیه می‌کنند که زنان از سن ۴۰ سالگی شروع به دریافت ماموگرافی کنند. تشخیص زودهنگام باعث می‌شود که درمان سرطان پستان برای پزشکان آسان‌تر باشد و شانس بیمار برای بهبود کامل بسیار بالا باشد.
غربالگری و آزمایش سرطان پستان برای افرادی که به این بیماری مبتلا شده‌اند نیز همچنان ضروری است. چندین آزمایش وجود دارد که به شما و تیم پزشکی شما این امکان را می‌دهد که ببینید آیا سرطان به خارج از پستان گسترش یافته است، میزان اثربخشی درمان‌ها را نظارت کنید و نشانه‌های عود بیماری را زیر نظر داشته باشید.
مراحل سرطان پستان
اگر متاسفانه به سرطان پستان مبتلا شوید، ممکن است بشنوید که پزشکان شما به مراحل سرطان پستان اشاره می‌کنند. گزارش پاتولوژی شما نیز احتمالاً شامل مرحله سرطان خواهد بود. گروه‌بندی سرطان‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی متناسب بیماری تهیه کنند و در صورت امکان و نیاز برای شما کارآزمایی بالینی مناسب شناسایی و تجویز کنند.
پزشکان مرحله سرطان پستان را با آزمایش بر روی بافت‌های پستان و لنف تشخیص می‌دهند. مرحله معمولاً به‌عنوان یک عدد در مقیاس ۰ تا IV (چهار) بیان می‌شود — که مرحله ۰ توصیف‌کننده سرطان‌های غیرتهاجمی است که در مکان اصلی خود باقی مانده‌اند و مرحله IV توصیف‌کننده سرطان‌های تهاجمی است که به خارج از پستان و سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند.
مرحله سرطان پستان تنها فاکتوری نیست که پزشک شما هنگام انتخاب درمان شما به آن توجه خواهد کرد. فاکتورهای دیگر مانند اندازه تومور، وضعیت گیرنده‌های هورمونی، وضعیت HER2 و سایر ویژگی‌ها دیگر نیز به همان اندازه مهم هستند و در انتخاب روش درمان شما موثر هستند.
ماه جهانی اطلاع رسانی درباره سرطان پستان
در ۴۰ سال گذشته، غربالگری‌های سرطان پستان و پیشرفت‌های درمانی منجر به کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان پستان شده است. با این حال، آمار نشان می‌دهد همه گروه‌های مردم از جمله زنان ایرانی از این پیشرفت بهره‌مند نشده‌اند که این به دلیل عدم آگاهی در مورد این بیماری و اهمیت غربالگری منظم می‌باشد.
یکی از اهداف ماه جهانی اطلاع رسانی درباره سرطان پستان که هر سال در ماه اکتبر میلادی در سراسر جهان برگزار می‌شود، آموزش عموم مردم درباره اهمیت غربالگری، نیاز به تحقیقات بیشتر و به اشتراک گذاشتن تجربه افرادی است که در معرض این بیماری قرار گرفته‌اند.
